Sağlıklı beslenme besin çeşitliliğine dayalıdır ve günlük gereksinim duyulan enerji ve besin ögelerinin besinlerle vücuda alınması gerekmektedir. Besinler içerdikleri besin ögelerine göre beş grupta toplanmaktadır. Bunlar:
1) Süt ve ürünleri grubu
2) Et, yumurta, kurubaklagiller ve yağlı tohumlar grubu,
3) Ekmek ve tahıllar,
4) Sebze grubu
5) Meyve grubudur.
Kanın önemli bir özelliği, asitlik veya alkalinite derecesidir. Kan dahil herhangi bir çözeltinin asitliği veya alkalinitesi pH ölçeğinde belirtilir. pH ölçeği 0 (kuvvetli asidik) ile 14 (kuvvetli bazik veya alkalin) arasında değişir. Bu ölçeğin ortasında 7.0 olan bir pH nötrdür. Kan normalde hafif baziktir ve normal pH aralığı yaklaşık 7,35 ila 7,45 arasındadır. Genellikle vücut, kanın pH’ını 7,40’a yakın tutar.
Tansiyon ölçümü, sfigmomanometre (tansiyon aleti) ile yapılır. Üç tip manometre kullanılmaktadır: cıvalı, aneroid ve elektronik. Ölçümler tercihen cıvalı sfigmomanometre ile yapılmalıdır.
Doğru ölçüm için, kola geçirilen manşonun kol çevresine uygun büyüklükte olması gerekir. Normal erişkinlerde kullanılan tansiyon aletlerinde manşonun kesesi 12 cm eninde ve 35 cm boyunda olmalıdır.
Tansiyonu ölçülecek kişi rahat olmalı, en az 5 dakika dinlenmiş olmalıdır. Tansiyon aleti kişinin kalbi ile aynı hizada olmalıdır. Hasta oturur pozisyonda olmalıdır. Ölçüm sırasında konuşmamalı, bacak bacak üstüne atmamalıdır. Genel muayenede yatar pozisyonda ve ayakta da tansiyon ölçülebilir.
Manşon, hastanın sağ koluna, dirseğin 2-3 cm üzerine sıkı bir şekilde takılır. Steteskop, brakial arter’in üzerine (dirsek iç büklümüne) yerleştirilir. Steteskobun ucu manşonun altına sıkıştırılmamalıdır. Tansiyon aleti nabız kaybolduktan sonra 30-40 mmHg daha şişirilir. 200’e kadar şişirmek çoğunlukla yeterlidir. Gerekirse (ses hala duyuluyorsa) daha da fazla şişirilebilir. Tansiyon aletinin havası yavaş yavaş bırakılır. Sesler duyulmaya başlanır. Duyulan seslere “Karotkoff sesleri” denir. Sırasıyla 5 Karotkoff sesi vardır.
İlk duyulan ses güçsüz bir sestir (1. Karotkoff sesi) , esas olarak bundan sonra güçlü olarak duyulan ses önemlidir (2. Karotkoff sesi). Bu sesin duyulduğu ilk yer sistolik (büyük) tansiyona karşılık gelir. Giderek azalan tonlarda sesler duyulur. (3 ve 4. Karotkoff sesleri). Son olarak sesin duyulduğu yer diastolik (küçük) tansiyona karşılık gelir (5. Karotkoff sesi).
Tansiyon, mmHg (milimetre civa) olarak sistolik / diastolik kan basıncı şeklinde ifade edilir; 120/80 mmHg gibi. Normal değeri yaşa, cinsiyete, sağlık durumuna göre değişiklik gösterir.
Serbest radikaller, hücrelere ve bağışıklık sistemine zarar veren moleküllerdir. Serbest radikaller dış yörüngelerinde ortaklaşmamış elektron bulundurduğu için kararsız bir yapı gösterir, etrafındaki moleküllerden elektron alıp kararlı bir yapı oluşturmaya çalışır ve bu esnada hücrelere zarar verirler.
Antioksidanlar ise bu hasarı engelleyen moleküllerdir. Kendi elektronlarından birini vererek serbest radikali nötralize eder. Böylece serbest radikalin elektron çalarak zincirleme reaksiyonlarının önüne geçer. Antioksidanlar hücre ve doku hasarını engeller. Enzimatik ve enzimatik olmayan antioksidanlar olarak vücudumuzda ikiye ayrılırlar:
Tat ve koku duyuları, yenilmesi zevkli ve besleyici yiyecekler ile hoşa gitmeyen hatta ölümcül olan besinler arasında ayrım yapmamıza olanak sağlar. Her iki duyu, sinir sistemimizin ilkel duygusal ve davranışsal işlevleri ile sıkı sıkıya bağlıdır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ-WHO) ‘nün 1948’deki tanımına göre “Sağlık yalnızca hastalık ya da sakatlığın olmayışı değil, bedence, ruhça ve sosyal yönden tam iyilik durumudur”.
Sağlığın temeli yeterli ve dengeli beslenmedir. Sağlıklı beslenme yaşamın sürdürülmesi, büyüme ve gelişme, üretkenlik, sağlık ve iyi hal için tüm yaşam sürecinde gereklidir. Besinlerin yapısında bulunan besin ögelerinin herhangi biri alınmadığında veya gereğinden az ya da çok alındığında, büyüme ve gelişmenin etkilendiği ve sağlığın bozulduğu bilinmektedir.