Astım mast hücreleri, eozinofiller ve T lenfositler başta olmak üzere değişik hücrelerin rol oynadığı, hava yollarının kronik enflamatuar bir hastalığıdır. Kronik enflamasyon hastada difüz hava yolu obstrüksiyonuna ve hava yolu duyarlılığının artmasına (bronş hiperre-aktivitesi) yol açar.
Astım duyarlı kişilerde hava yollarındaki bu enflamasyon nöbetler şeklinde gelen öksürük, nefes darlığı, hışıltılı solunum (wheezing), göğüste sıkışma hissine neden olmaktadır ve yakınmalar özellikle gece ve sabaha doğru ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan semptomlar difüz hava yolu obstrüksiyonuna bağlıdır. Hava yolu obstrüksiyonu değişik derecelerde olup, genellikle evesibldir yani spontan olarak veya tedavi ile düzelebilir (KOAH’tan ayırıcı özelliğidir). Temel patolojik olaylar özetle şöyledir.
• Geri dönüşümlü hava yolu obstrüksiyonu
• Kronik hava yolu enflamasyonu
• Hava yolu duyarlılığında artış (bronşiyal hiperreaktivite)
Allerjik ve non-allerlik olmak üzere iki tip astım vardır.
Ekstrensek (alerjik) astım: IgE bağımlı mekanizmalarla oluşur ve genellikle dış faktörlere bağlıdır. Ekstrensek astım genellikle atopisi olanlarda görülür. Fakat atopi olmadan da gelişebilir (mesleksel astım). Çocukluk astımının %80-90’ı ekstrensek astım iken, erişkinlerde bu oran %25-50’dir. Deri testleri pozitif, serum IgE ve eozinofil düzeyleri yüksektir.
İntrensek (non-alerjik) astım: IgE’ye bağlı olmayan mekanizmalarla gelişir. Hava yolu enflamasyonuna neden olan faktörler henüz bilinmemekle birlikte izosiyanat gibi ekstrensek faktörler, enfeksiyon ve psiko-sosyal stres gibi intrensek faktörler, aspirin ve diğer nonsteroid enflamatuar ajanlar interensek astıma neden olur. Genellikle 30 yaş üstünde görülür. Cilt testleri negatiftir, non-spesifik bronş provakasyon testi pozitif bulunur.